Πάνος Δανός, B.Sc., FRICS, VRS, C.Env. IPF
Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου «ΔΑΝΟΣ – an Alliance Member of BNP PARIBAS REAL ESTATE» | ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017
Η Ελλάδα έχει πλέον μπει σε τροχιά ανάπτυξης και από το 2016 έχει μπει εντονότερα στο στόχαστρο των ξένων επενδυτών. Η συμφωνία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης φαίνεται να έχει επηρεάσει θετικά το οικονομικό κλίμα τον Ιούνιο του 2017, γεγονός που δημιουργεί ισχυρότερα σχέδια για ανάκαμψη. Είναι σαφές ότι η κτηματαγορά ακολουθεί το γενικότερο κλίμα της Οικονομίας μίας χώρας, δημιουργώντας το κατάλληλο έδαφος αλλά και την ψυχαγωγία για επενδύσεις σε ακίνητα. Ο δυναμισμός που επιδεικνύουν σε τομείς κυρίως όπως ο Τουρισμός στην Ελλάδα και μετά το λιανεμπόριο και η βιομηχανία, σε συνδυασμό με την απαιτούμενη εγρήγορση του κρατικού μηχανισμού μπορούν να έχουν θετική επίδραση στους άλλους τομείς και πολλές επενδυτικές ευκαιρίες εκτιμάται ότι θα αξιοποιηθούν από ιδιωτικούς πόρους. Εάν η ομαλότητα της οικονομίας διατηρηθεί, είναι πιθανό να επιβεβαιώσει τις προβλέψεις ανάπτυξης άνω του 1,5% το 2017.
Η επιλογή ξένων ομίλων όπως η TUI να επενδύσει στον Τουρισμό της Ελλάδας με στόχο τη διεύρυνση των μονάδων της κατά τα επόμενα έτη, είναι από μόνο του ένα ουσιαστικό σημάδι εξέλιξης, μία σημαντικότατα επένδυση, η οποία κατά τη γνώμη μας θα αποτελέσει προάγγελο παρόμοιων κινήσεων.
Από την άλλη κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών καταγράφτηκε και σημαντικότατη αύξηση στον αριθμός αγοραπωλησιών κατοικιών από ξένους επενδυτές για την εξασφάλιση της χρυσής βίζας. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο ξεκίνησε το 2013 με μόλις 20 άδειες και έχει φτάσει το 2016 σε 1.550 και μέχρι το 1ο τετράμηνο του 2017 – για το οποίο δόθηκαν στοιχεία – να μετρά 134 άδειες. Η αύξηση αυτή μας οδηγεί σε συμπεράσματα θετικά τόσο για την ωριμότητα των αγοραστών όσο για την ετοιμότητα των διαδικασιών από το μέρους του Ελληνικού Κράτους.
Όσον αφορά τα λοιπά εμπορικά και επαγγελματικά ακίνητα, είναι βέβαιο ότι υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς έχουν επανέλθει οι πληρότητες των κενών χώρων στις εμπορικές οδούς, έχουν σταθεροποιηθεί και αρχίζουν να μπαίνουν σε αυξητικά επίπεδα τα μισθώματα- καθώς πλέον είναι λιγοστά τα κενά, γεγονός που μειώνει τα ρίσκα της επένδυσης.
Το 2017, η αγορά ακινήτων παρουσίασε σημάδια σταθεροποίησης και οριακή ανάπτυξη σε ορισμένες περιπτώσεις. Η πτωτική τάση που επικρατούσε στις αξίες ακινήτων έχει πλέον σταματήσει στους περισσότερους κλάδους της κτηματαγοράς. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το επενδυτικό ενδιαφέρον εστιάζει περισσότερο στα ακίνητα του ξενοδοχειακού κλάδου ενώ οι επενδυτές διατηρούν στάση αναμονής αναφορικά με τα χαρτοφυλάκια των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών (NPL). Η Ελληνική πολιτεία πρέπει κάνει ακόμη κινήσεις για τη διευκόλυνση του επενδυτή όπως τη συρρίκνωση των χρονοβόρων διαδικασιών, στη σταθεροποίηση του φορολογικού συστήματος χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις και συνεχείς αλλαγές και εκπλήξεις που στην ουσία πλήττουν τον ιδιοκτήτη – επενδυτή, αλλά παράλληλα να δημιουργήσει τις υποδομές, που είναι ο βασικότερος παράγοντας προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων.
Είναι ουσιαστικό να προχωρήσουν με γοργούς ρυθμούς έργα όπως το Ελληνικό, το ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης, ο ΤΑΠ (Αγωγός Φυσικού Αερίου), παραχώρηση ΟΛΘ, ανακαίνιση Αεροδρομίων και άλλα, τα οποία θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της χώρας, στη βελτίωση της εικόνας της και των συνθηκών διαβίωσης. Ενδεικτικό αποτελεί ότι οι αποδόσεις των επαγγελματικών ακινήτων είναι ακόμη στα υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με τις αντίστοιχες των λοιπόν ευρωπαϊκών χώρων. Βαίνουν μειούμενες σε σχέση με το 2015 και 2016 αλλά συνεχίζουν να αντικατοπτρίζουν την αβεβαιότητα- ανασφάλεια των ξένων επενδυτών.
Η Κύπρος, όπως και οι υπόλοιποι επενδυτές βλέπουν την Ελλάδα θετικά, υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν. Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον κυρίως για κατοικία μόνιμη ή παραθεριστική, αλλά και για τον τουριστικό τομέα. Οι Κύπριοι έχουν δεσμούς με την Ελλάδα και την αγαπούν. Επιλέγουν τα ελληνικά Πανεπιστήμια αλλά και τον τόπο κυρίως για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Η Κύπρος κατάφερε έγκαιρα και βγήκε ξανά στις αγορές δυναμικά. Αποτελεί ένα δυνητικό επενδυτή ισάξιο των υπόλοιπων ευρωπαίων, ενώ είναι κι μία πιο οργανωμένη οικονομία, που μπορεί να επηρεάσει θετικά και την ελληνική οικονομία και κατά προέκταση την ελληνική κτηματαγορά.
